ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLAR
ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLAR: Aktif hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce, kişide bazı sosyal davranış bozuklukları göze çarpar. Toplumdan uzaklaşma, toplumdaki rolünü iyi becerememe, şahsi temizliğine, giyimine dikkat etmeme ilk davranış anormallikleridir. Bazen hafif belirtiler göstermeden aktif hastalık belirtileriyle aniden çıktığı vakalar da çoktur.
Aktif devrenin ilk belirtileri hezeyanlar ve hallusinasyonlar şeklindedir.
Hezeyanlar, bir “ düşüncede muhteva bozukluğu “nun işaretidirler. Bunu gevşeme ve yozlaşma takip eder. Konuşma bozuklukları (neologizm, kelime salatası, yandan cevaplar ) açık seçik belli olmaya başlar. Varsanılar idrak bozukluğunun kesin işaretleridir. Hissetmede donukluk (apati) , kendine yabancılaşma (depersonalizasyon) toplum içindeki görevlerini yapamama, dış dünya ile ilişkilerini kesip kendi içine kapanma, nesnel gerçekleri inkar ile mantıktan kopma ve kendi fantezilerine daima (dereailzasyon ve otizm ) , motor davranışlarda bozulma (negativizm, stupor , katatoni, mannerizm, balmumu yumuşaklığı ) görülebilen diğer işaretlerdir.
Hasta şaşkın, üstü başı dağınık veya acayip şekilde giyinmiş olarak bir aşağı bir yukarı yürür yahut durduğu yerde iki tarafa sallanır. Çevreye ve hadiselere karşı ilgisiz kaldığı gibi ;depresyon, anksiyete öfke veya bunların karışımı bir mizaç bozukluğu içinde olabilir. Kendisi ile ilgili olmayan söz ve davranışlardan alınarak reaksiyon gösterebilir.
ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLARIN TEŞHİSİ
Bir hastaya “şizofreni” teşhisi konabilmesi için yukarıda sayılan belirtilerin en az altı ay devam etmiş olması gerekir.
Şizofreni vakaları 45 yaşından önce başlar; daha sonra hemen hiç görülmezler. Bu sebeple halk arasında şizofreniye “erken bunama” denmektedir.
Şizofreni vakalarında hemen hemen iyileşme yani geriye dönüş mümkün değildir.
Şizofreni, organik bir akıl bozukluğu ve zeka geriliği vakası değildir. Sebepleri tamamen psikolojik olup nasıl ortaya çıktığı bilinmemektedir.
ŞİZOFRENİ TİPLERİ
a)Paranoid Şizofreni: Bir veya daha fazla hezeyan veya sıklıkla işitme hallüsinasyonları mevcuttur.
b)Dezorganize tip: Dağınık konuşma ve davranış vardır. Duygulanım (afekt) donuk veya uygunsuzdur.
c)Katatonik tip: Motor hareketsizlik, aşırı negativizm (hareketlenmeye direnç) gibi belirtiler olur.
d) Farklılaşmış tip
e) Rezidüel tip
ŞİZOFRENİNİN TEDAVİSİ : Şizofreni, vakaya ve rahatsızlığın boyutuna, tipine göre tedavisi düzenlenen kronik bir hastalıktır. Öncelikle nöroleptikler dediğimiz ilaçlar verilir. Bazen ECT (ELEKTROŞOK TEDAVİSİ) UYGULANIR.
Şizofreni tedavisi yıllar aldığından hem ailenin hem doktorun sabırlı olmaları gerekir.